Proste znaki języka wchodzą w skład systemu języka.
System to zbiór zjawisk poklasyfikowanych, czyli opisanych pewnymi relacjami.
Przykładem bardzo prostego systemu znaków jest sygnalizacja świetlna. Poszczególne światła (czerwone, żółte, zielone) wzajemnie się wykluczają, a ich następstwo jest ustalone: po czerwonym - żółte, po zielonym - żółte, po żółtym - czerwone lub zielone.
W systemie znaków językowych zachodzą dwa typy relacji:
- relacje paradygmatyczne, zachodzą między takimi znakami, które się wzajemnie wykluczają, tak jak -ać i -arz przy pis- w przykładzie powyżej lub między światłami sygnalizacyjnymi
- relacje syntagmatyczne, zachodzą między takimi znakami, które mogą się ze sobą łączyć. Relacja syntagmatyczna zachodzi na przykład między pis- i -arz oraz między pis- i -ać, a nie zachodzi na przykład między ma i linowy. W systemie świateł ulicznych relacja syntagmatyczna zachodzi między światłem czerwonym a strzałką w prawo (w poprzednim przykładzie pominęliśmy ją dla uproszczenia).
|